Table of Contents
Các lợi ích của phương pháp thiền định
Thiền giống như rèn luyện trí não của bạn. Bạn không cần phải thay đổi con người bạn hoặc trở thành một ai khác. Bạn chỉ cần học cách chú ý đến suy nghĩ và cảm xúc của mình. Điều này giúp bạn hiểu bản thân mình hơn.
Thiền định và chánh niệm
Thiền định là gì?
Nghệ thuật thiền đòi hỏi một sức mạnh tổng hợp hài hòa của cả kỹ thuật tinh thần và thể chất, nhằm mục đích tinh chỉnh sự tập trung của bạn hoặc loại bỏ tâm trí của bạn khỏi những phiền nhiễu. Sự tinh tế của thiền định nằm ở khả năng thúc đẩy trạng thái tinh thần thanh thản và bình an ở mỗi người khi luyện tập thiền.
Lợi ích của thiền định rất lớn và đa dạng, tùy thuộc vào cách thực hành cụ thể mà bạn chọn. Từ việc tạo cảm giác thư thái đến giảm bớt lo lắng và căng thẳng, sức mạnh biến đổi của thiền định cũng có thể mở rộng đến việc cải thiện sức khỏe tổng thể. Ví dụ, những cá nhân đang tìm cách bỏ thuốc lá có thể tận dụng thiền định như một công cụ để vượt qua những khó khăn của quá trình này tốt hơn.
Chánh niệm là gì?
Chánh niệm là khả năng hiện diện, nghỉ ngơi ở đây và bây giờ, hoàn toàn tập trung với bất cứ điều gì chúng ta đang làm trong thời điểm hiện tại.
Thiền giống như học cách làm một điều gì đó mới, giống như khi bạn học cách đi xe đạp hoặc chơi trò chơi. Bạn phải tập đi tập lại nhiều lần thì mới giỏi được. Nó giống như tập luyện một cơ bắp mà bạn chưa từng sử dụng trước đây.
Các hình thức thiền định nổi bật
Nghệ thuật thiền tự hào có rất nhiều kỹ thuật, với hơn 15 phương thức thiền nổi bật được thực hành trên toàn thế giới. Thông qua kiểm tra tỉ mỉ, các chuyên gia đã xác định được một loạt các quá trình cơ bản diễn ra trong các hình thức thiền định khác nhau.
Thiền chánh niệm
Hình thức thiền đặc biệt này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hiện tại và lưu tâm đến thời điểm hiện tại, trái ngược với việc cho phép suy nghĩ của một người trôi dạt về những mối quan tâm về quá khứ hoặc tương lai. Ngoài ra, nó có thể kết hợp một kỹ thuật giống như thiền tập trung vào cơ thể, sử dụng các cảm giác thể chất như một phương tiện để giữ vững bản thân và nhận thức thế giới. Cách tiếp cận này vừa tinh tế vừa hấp dẫn ở khả năng thúc đẩy ý thức nâng cao và sự bình an nội tâm.
Thiền tập trung vào cảm xúc
Thông qua thực hành thiền định, người ta có thể trau dồi cảm xúc của mình một cách chính xác và có chủ đích. Bằng cách dành sự chú ý cho một cảm xúc cụ thể, chẳng hạn như lòng tốt hoặc hạnh phúc, người thực thiền có thể trau dồi sự hiểu biết sâu sắc hơn và kết nối với những tình cảm này.
Thiền tập trung vào cơ thể
Điều này đôi khi được gọi là tự quét. Làm điều này liên quan đến việc tập trung vào những cảm giác vật lý mà bạn có thể cảm nhận được trên khắp cơ thể mình.
Chiêm niệm
Cách thiền chiêm niệm liên quan đến việc tập trung vào một câu hỏi hoặc một loại mâu thuẫn nào đó mà không để tâm trí bạn lang thang.
Thiền thần chú
Đắm chìm trong hình thức thiền định này đòi hỏi hành động tinh tế là lặp đi lặp lại một cụm từ hoặc âm thanh, với sự tập trung sâu sắc và sự tập trung không dao động.
Thiền với chuyển động
Loại thiền này có thể liên quan đến việc tập trung vào hơi thở, nín thở hoặc thực hiện các chuyển động cơ thể cụ thể. Nó cũng có thể liên quan đến việc đi bộ trong khi tập trung vào những gì bạn quan sát xung quanh mình.
Thiền dựa trên hình ảnh
Loại thiền này liên quan đến việc tập trung vào thứ bạn có thể nhìn thấy (bằng mắt hoặc bằng cách tập trung vào một hình ảnh trong tâm trí).
Những lợi ích về cảm xúc và thể chất thiền định mang lại
- Trong các tình huống căng thẳng, bạn có thể bình tâm đưa ra góc nhìn mới về sự việc.
- Xây dựng kỹ năng để quản lý căng thẳng của bạn.
- Tăng tính kiên nhẫn và lòng bao dung.
- Hướng sự chú ý của bạn vào thời điểm hiện tại.
- Nâng cao nhận thức về bản thân.
- Giảm cảm xúc tiêu cực.
- Tăng trí tưởng tượng và sáng tạo.
Liệu pháp thôi miên và thiền định
Liệu pháp thôi miên có thể được định nghĩa là trạng thái tập trung chú ý, trong đó mọi người có thể phản ứng nhanh hơn với gợi ý. Nghệ thuật thiền sử dụng một kỹ thuật tinh tế để trau dồi sự tập trung và chánh niệm của một người, cuối cùng dẫn đến trạng thái tinh thần minh mẫn, thanh thản và cân bằng cao độ.
Trị liệu tâm lý và liệu pháp thôi miên có thể giúp giải quyết ngay lập tức một số vấn đề như rối loạn giấc ngủ nhỏ, tăng cường sự tự tin và học cách thư giãn cũng như giải quyết căng thẳng. Thiền cũng có thể giúp giải quyết những vấn đề này nhưng có thể mất thêm một chút thời gian để thấy kết quả.
Kết nối của thiền định chánh niệm và Đạo Phật
Nghệ thuật chánh niệm đã được chấp nhận bởi cả cộng đồng tôn giáo và phi tôn giáo, trải rộng trên nhiều truyền thống khác nhau như Ấn Độ giáo, Phật giáo và yoga. Thực hành của nó có từ hàng ngàn năm trước, khi các cá nhân và nhóm tìm cách trau dồi nhận thức và sự hiện diện nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày của họ.
Ở Việt Nam, thiền chánh niệm được thiền sư Thích Nhật Hạnh giải thích một cách rất khoa học và tâm linh nhưng lại dễ thực hành hằng ngày bởi những ai yêu thích Đạo Phật và thiền định.
Thiền định trong Phật Giáo
Thiền định trong Phật Giáo là một phương pháp thực hành để rèn luyện tâm, được chia ra làm hai hình thức là “thiền định – samatha bhavana” và “thiền quán – vipassana bhavana”.
Thiền định hay còn gọi là thiền chỉ (Samatha bhavana) là một thực hành Phật giáo để làm dịu tâm, phát triển sự tĩnh lặng thông qua chánh niệm. Thiền định trong kinh điển của Phật giáo nguyên thủy được gọi là bhavana. Danh từ này có nghĩa là phương pháp thực hành để rèn luyện tâm, được chia ra làm hai hình thức là “thiền định – samatha bhavana” và “thiền quán – vipassana bhavana”.
Bốn cấp độ thiền định hay tứ thiền là bốn mức thiền khi hành giả thực hành thiền có thể đạt được. Khi thực hành thiền chỉ, bằng cách ngồi kiết già, lưng thẳng để niệm trước mặt, an trú vào hơi thở bằng phương pháp sổ tức hoặc tùy tức dần dần.
Hướng dẫn từng bước cho người mới bắt đầu thiền
🚶🏻♀️Bước 1: Chọn một không gian yên tĩnh và thoải mái, có thể là một góc phòng hoặc một nơi ngoài trời.
🚶🏻♀️Bước 2: Ngồi với chân khoanh hoặc chân thẳng đứng, tùy theo sở thích của bạn. Tìm vị trí thoải mái và giữ thăng bằng cơ thể của bạn.
🚶🏻♀️Bước 3: Đặt một tấm thảm hoặc một chiếc gối dưới mông của bạn để giúp bạn thoải mái hơn khi ngồi.
🚶🏻♀️Bước 4: Đặt một thời gian cụ thể để thiền, từ 5 đến 10 phút đầu tiên. Sau khi cảm thấy thoải mái hơn, bạn có thể tăng thời gian thiền.
🚶🏻♀️Bước 5: Tập trung vào hơi thở của bạn. Cố gắng thở đều và sâu. Lưu ý đến cảm giác khi bạn thở vào và thở ra.
🚶🏻♀️Bước 6: Bất kể suy nghĩ hay ý tưởng nào xuất hiện, hãy để chúng qua đi và tập trung trở lại hơi thở của bạn.
🚶🏻♀️Bước 7: Thực hiện việc này hàng ngày để tạo thói quen. Nếu bạn cảm thấy khó khăn, hãy tham gia các lớp thiền hoặc sử dụng ứng dụng thiền để hỗ trợ.
Khi bắt đầu, không cần phải tập trung quá nhiều vào việc tập trung của mình. Thay vào đó, hãy tập trung vào quá trình thiền và tránh đánh giá bản thân. Hãy lưu ý rằng thiền là một quá trình học tập và cần thời gian để nắm bắt được.
Các câu hỏi thường gặp về thiền
🙋🏻♀️ Thiền là gì?
Nghệ thuật thiền định là một phương pháp thực hành lâu đời liên quan đến việc trau dồi trạng thái tâm hồn thanh thản và tập trung. Điều này liên quan đến việc tìm kiếm một môi trường yên bình, nơi một người có thể tập trung vào hơi thở, một từ hoặc cụm từ hoặc hình dung, đồng thời loại bỏ mọi phiền nhiễu hoặc suy nghĩ vẩn vơ có thể nảy sinh. Thông qua nghệ thuật thiền định, người ta có thể đạt được trạng thái yên bình, thanh thản và thư thái.
🙋🏻♀️ Những lợi ích của thiền định là gì?
Thiền là một thực hành mang lại nhiều lợi ích cho cả tâm trí và cơ thể. Nó đã được chứng minh một cách khoa học để giảm bớt căng thẳng, tăng cường sự tập trung và chú ý, nâng cao nhận thức về bản thân, thúc đẩy sự ổn định về cảm xúc, giảm huyết áp và củng cố hệ thống miễn dịch.
🙋🏻♀️ Các loại thiền khác nhau là gì?
Có nhiều loại thiền khác nhau, bao gồm thiền chánh niệm, thiền tâm từ, thiền siêu việt, thiền Zen và thiền Vipassana, trong số những loại khác. Mỗi loại có trọng tâm và cách tiếp cận riêng, nhưng tất cả đều có chung mục tiêu là rèn luyện tâm trí để đạt được trạng thái bình tĩnh và tập trung.
🙋🏻♀️ Tôi nên ngồi thiền trong bao lâu?
Thời lượng tối ưu cho thiền định là chủ quan và khác nhau giữa các cá nhân. Tuy nhiên, các chuyên gia đáng kính khuyên nên bắt đầu bằng một buổi thiền ngắn và dần dần kéo dài nó khi một người trở nên thích nghi hơn với việc thực hành.
🙋🏻♀️ Tôi nên thiền bao lâu một lần?
Thông thường nên thiền ít nhất một lần một ngày, nhưng một lần nữa, tần suất thiền sẽ phụ thuộc vào từng cá nhân. Một số người có thể thấy hữu ích khi thiền nhiều lần trong ngày, trong khi những người khác có thể chỉ cần thiền một hoặc hai lần một tuần.
🙋🏻♀️ Thiền có thể giúp giảm lo lắng và trầm cảm không?
Nghiên cứu sâu rộng đã chứng minh rằng thiền định có thể là một công cụ mạnh mẽ và có giá trị trong việc kiểm soát chứng lo âu và trầm cảm. Bằng cách trau dồi ý thức nâng cao về nhận thức bản thân, giảm thiểu căng thẳng và cảm giác tiêu cực, đồng thời nâng cao tâm trạng và sức khỏe tổng thể của một người, thực hành này có khả năng mang lại sự thay đổi mang tính biến đổi trong cuộc sống của một người.
🙋🏻♀️ Thiền chánh niệm là gì?
Thiền chánh niệm là một hình thức thiền phức tạp liên quan đến việc hướng sự chú ý của bạn vào thời điểm hiện tại mà không có bất kỳ hình thức chỉ trích nào. Điều này thường đạt được bằng cách chú ý đến hơi thở của một người hoặc cảm giác vật lý trong cơ thể, và đã được chứng minh là có hiệu quả cao trong việc giảm bớt căng thẳng và thúc đẩy cảm giác bình tĩnh.
🙋🏻♀️ Một số quan niệm sai lầm phổ biến về thiền định là gì?
Một quan niệm sai lầm phổ biến về thiền định là bạn phải loại bỏ hoàn toàn tâm trí của mình khỏi mọi suy nghĩ. Mặc dù đây có thể là mục tiêu của thiền định, nhưng nó không nhất thiết là mục tiêu duy nhất hoặc thậm chí là chính. Mục tiêu của thiền định là phát triển ý thức nhận thức và sự hiện diện lớn hơn, chứ không phải dừng mọi suy nghĩ.
🙋🏻♀️ Làm thế nào để tôi bắt đầu một thực hành thiền định?
Để bắt đầu thực hành thiền, hãy tìm một nơi yên tĩnh, thoải mái để ngồi và dành vài phút mỗi ngày để thiền. Bắt đầu chỉ với một vài phút mỗi lần và dần dần làm việc với các phiên dài hơn. Bạn có thể sử dụng các ứng dụng hoặc thiền có hướng dẫn để giúp bạn bắt đầu.
🙋🏻♀️ Tôi nên làm gì nếu gặp khó khăn trong việc tập trung khi thiền định?
Để nâng cao hiệu quả của việc thực hành thiền định, hãy xem xét hướng sự chú ý của bạn vào hơi thở hoặc cảm giác vật lý trong cơ thể trong trường hợp khó tập trung. Ngoài ra, nhận ra bất kỳ sự gián đoạn hoặc suy nghĩ nào xuất hiện và sau đó cho phép chúng tiêu tan trong khi tập trung lại vào hơi thở hoặc cơ thể của bạn có thể mang lại lợi ích.
🙋🏻♀️ Tôi có thể ngồi thiền trong tư thế nằm hay tôi cần phải ngồi?
Mặc dù thông thường nên thiền ở tư thế ngồi với lưng thẳng, nhưng bạn cũng có thể thiền ở tư thế nằm nếu điều đó khiến bạn thấy thoải mái hơn. Chỉ cần lưu ý rằng bạn có thể dễ ngủ hơn ở tư thế này.
🙋🏻♀️ Thiền với âm nhạc hoặc hướng dẫn thiền có ổn không?
Bạn có thể thiền với âm nhạc hoặc hướng dẫn thiền nếu điều đó hữu ích cho bạn. Chỉ cần chú ý đến loại nhạc hoặc hướng dẫn bạn đang nghe và chọn thứ gì đó thúc đẩy sự thư giãn và tập trung.
🙋🏻♀️ Thiền có thể được sử dụng như một hình thức trị liệu?
Thực hành thiền định có thể phục vụ như một công cụ trị liệu, đặc biệt là trong việc kiểm soát căng thẳng và lo lắng. Nó thường được sử dụng cùng với các phương thức trị liệu khác, chẳng hạn như liệu pháp nhận thức hành vi.
